Diyaliz Programı
Programın Yeterlilik Düzeyi
Önlisans
Programın Amacı
Teknolojik ve tıbbi gelişmelerle beraber verilen sağlık hizmeti kalitesinin artması ile insanın ortalama yaşam süresi uzamakta ve böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıkların hem insidans hem de prevalansı artmaktadır. Hastalarımızın yaşam süresinin artmasına ikincil olarak kronik böbrek yetmezliği ülkemiz için de önemli bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Türk Nefroloji Derneğinin 2017 verilerine göre hemodiyaliz ve periton diyalizi tedavisi gören hasta sayısı 61.981 iken, her yıl yeni eklenen hasta sayısı 10.552’dir. Artan hasta sayısına paralel olarak bu hastalara hizmet verebilecek diyaliz teknikerine ihtiyaç durulmaktadır. Programımızın amacı renal replasman tedavisi gereken hastaların her türlü tıbbî bakımını yapabilen, hemodiyaliz ve periton diyalizi hastalarına eğitim verebilen, rutin hasta takiplerini yapabilen, hemodiyaliz cihazlarını diyalize hazırlayabilen, hastanın damar yolunu açabilen, sterilizasyon ve yüzey dezenfeksiyon işlerini yürütebilen, insana, topluma ve etik ilkelere duyarlı, kendisine ve çevresine saygılı, mesleğinde yeterlik kazanmış; mesleğinin ve yaptığı işin öneminin farkında, kendisini sürekli geliştirmeyi hedefleyen, bilimsel düşünme biçimini benimseyen diyaliz teknikerleri yetiştirmektir.
Programın Eğitim Türü
Tam zamanlı, örgün eğitim verilmektedir.
Programın Öğrenim Dili
Türkçe
Kazanılan Derece
Programı başarıyla tamamlayan öğrencilere “Ön Lisans Diploması” ve “Diyaliz Teknikeri” unvanı verilir.
Programın Öğrenim Süresi ve Süreçleri
Programımız içinde zorunlu/seçmeli derslerin yanı sıra uygulamalı dersler de bulunur. Toplam iki yıl (dört yarıyıl) olan program içinde ilk yıl genel olarak anatomi, fizyoloji, biyokimya, mikrobiyoloji ve farmakoloji gibi temel bilim derslerinin yanı sıra nefroloji ve temel diyaliz ve ilk yardım ile ilgili klinik bilim dersleride bulunmaktadır. İkinci yılda ise diyaliz hastalarında görülebilecek klinik problemler, özel hasta gruplarında diyaliz ve diğer ekstrakorporeal tedavi yöntemlerinin yanı sıra temel hasta bakımı ve beslenmesi ile ilgili dersler verilmektedir. Ayrıca öğrencilerimiz üniversitemize bağlı SUAM’ların diyaliz ünitelerinde eğitim hemşireleri tarafından verilen uygulamalı eğitimi ilk yıl haftada 8 saat, ikinci yıl haftada 16 saat olarak almaktadır. Programımızdaki her öğrenci kendi istediği veya üniversitemizin ayarlayacağı bir merkezde 30 gün boyunca yaz stajı yapmaktadır. Programımızda görevli tıp fakültesi mezunu Nefroloji ve İç Hastalıkları branşından iki doktor öğretim üyesi bulunmakta olup, teorik derslerimiz bu iki öğretim üyesi ve meslek yüksekokulundaki diğer programların öğretim üyeleri tarafından verilmektedir.
Programa Başvuru, Kayıtlar ve Yatay Geçişle Öğrenci Kabulü
Bölüme öğrenci kabulü, üniversitenin akademik ve yasal mevzuatı çerçevesinde ÖSYM tarafından belirlenen süreçleri tamamlama / sınavları başarma durumunda gerçekleşir. Çerçevesini Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) oluşturduğu ilgili yönetmelikler doğrultusunda, bu programa öğrenci kabulü LYS olarak adlandırılan merkezi sınav sistemiyle YGS-2 puan türüne göre yapılmaktadır. Öğrenciler, öğrenim görmek istedikleri program tercihlerini bildirdikten sonra bu sınavdan aldıkları puana göre Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından ilgili programlara yerleştirilmektedir.
Her yıl için ÖSYM Yükseköğretim Programları ve Kontenjan Kılavuzunda öngörülen öğrenci kontenjanının yüzde on beş (%15)’ini geçmeyecek şekilde birim içerisinden veya birimler arasında, aynı düzeydeki eşdeğer diploma programlarına ilgili yönetim kurulu tarafından belirlenen kontenjanlar dâhilinde kurum içi yatay geçiş yapılabilir.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi içinde yer alan birimlerin bünyesindeki diploma programlarına, diğer üniversitelerin aynı düzeydeki eşdeğer diploma programlarından her yıl düzenli olarak ikinci sınıflar için 3 kişilik kurumlar arası yatay geçiş kontenjanı Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir.
Mezunlar İçin İş ve Akademik Kariyer İmkânları
2019 yılında yayınlanan yeni diyaliz yönetmeliğine göre, hemşirelerin sertifikasyon programı ile diyalizde çalışmasının önü kapatılmış olup, sadece meslekyüksekokulu mezunu diyaliz teknikerlerinin diyaliz merkezlerinde çalışmasına izin verilerek diyaliz tekniklerine mezuniyet sonrası iş bulma konusunda bir avantaj sunulmuştur. Programımızda her öğrenci hemodiyaliz veya periton diyaliz merkezlerinde rahatlıkla çalışabilecek bilgi ve uygulama donanımına sahip olarak mezun olmaktadır. Mezun öğrenciler, tüm resmi ve özel hastanelerin diyaliz birimlerinde görev alabilirler. Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurum ve kuruluşlarda, kamu hastaneleri, üniversite hastanelerinde, diyaliz teknikerlerine ihtiyaç duyulmakta, ayrıca kamu kurumları dışında özel hastane ve poliklinikler bu program mezunları için ciddi bir istihdam alternatifi oluşturmaktadır. Mezun olan öğrenciler genellikle kamu hastanelerini tercih ettiği için KPSS sınavına girerler. Yapılan KPSS sınavında atanmak için yeterli puanı alanlar memur statüsünde istedikleri bir devlet sağlık kurumunda işe başlamış olurlar. KPSS ile atanamayanlar ise özel hastanelere veya özel diyaliz merkezlerine iş başvurusunda bulunarak, buralarda çalışma olanağı bulmaktadır.Programımızı tamamlayan öğrencilerimiz kamu hastanelerinde ya da özel merkezlerde diyaliz teknikeri ünvanı ile çalışabilmektedir. Ayrıca isteyen öğrencilerimiz dikey geçiş sınavına girerek, DGS’den aldıkları puan ile Hemşirelik, Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri bölümlerine geçiş yapabilmektedir.
- Mesleğinin yetki ve sorumluluklarını bilir, bilimsel ve ahlaki kurallarına uyar.
- Acil durumlarda temel yaşam desteği uygulayabilir, diğer sağlık disiplinleri ile uyumlu bir şekilde çalışabilir, hastanın transferini sağlayabilir.
- Üriner sistem anatomisi ve fizyolojisi hakkında temel düzeyde bilgi sahibi olur. Üriner sistem hastalıkları, kronik böbrek yetmezliği tanı ve tedavi yöntemleri, hemodiyaliz, periton diyalizi ve böbrek nakli hakkında teorik bilgi sahibi olur.
- Diyalizin temel fiziksel ilkeleri hakkında teorik bilgi sahibi olur, pratikte yararlanır.
- Hemodiyaliz makinalarını tanır, kullanabilir ve bakımı hakkında bilgi sahibidir.
- Hemodiyaliz makinaları ve ekipmanlarının sterilizasyonu ve dezenfeksiyonu hakkında bilgi ve beceriye sahiptir.
- Diyaliz hastalarında damar erişim yolları hakkında bilgi sahibidir, hastaya en hijyenik koşullarda damar yolu uygulaması ve bakımı yapabilir.
- Diyaliz hastalarında uzun dönemde ortaya çıkabilecek sorunlar hakkında bilgi sahibidir, bu konuda hastayı eğitebilecek bilgi birikimine sahiptir.
- Hemşire bakım ilkeleri, uygulama yöntemleri hakkında uygulama düzeyinde bilgi ve beceri sahibidir.
- Diyaliz hastalarına periyodik yapılması gereken biyokimyasal analizler için numune temini ve analizlerin sonuçları hakkında bilgi sahibidir.
- Enfeksiyon hastalıkları ve mikrobiyoloji hakkında temel bilgi sahibidir. Bu hastalıklardan korunmak için gerekli genel önlemleri alabilecek ve hastaları eğitebilecek bilgi düzeyine sahiptir.
- Diyaliz hastalarında ilaç kullanımı, dozlar, yan etkiler ve ilaç uygulama yöntemleri hakkında temel bilgiye sahiptirler.
- Genel beslenme ilkeleri, kronik böbrek yetmezliği hastalarında beslenme ve diyaliz hastalarında beslenme hakkında hastaları eğitebilecek düzeyde bilgi sahibidir.
- Diyaliz hastalarında görülebilecek psikolojik sorunlar ve yönetimi hakkında bilgi sahibidir.
- Hemodiyaliz dışı ekstrakorporeal tedaviler ve periton diyalizi hakkında temel bilgi sahibidir.
- Hemodiyaliz, periton diyalizi, organ nakli ve diyaliz hizmetleri işletme mevzuatları hakkında bilgi sahibidir ve bu mevzuatlara uyar.
Programın Çıktılarının TYYÇ İle İlişkilendirilmesi
Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi | Programın Çıktıları | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |||
Bilgi | ||||||||||||||||||
Kuramsal-Olgusal | ||||||||||||||||||
Ortaöğretim düzeyinde kazanılan yeterliliklere dayalı olarak sağlık alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir. | 5 | 3 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | ||
Sağlık alanındaki temel bilimsel bilgiye ulaşma, değerlendirme ve uygulayabilme bilgisine sahiptir. | 3 | 3 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | ||
Etik ilkelerin ve etik kurulların birey ve toplum için önemini tanımlar. | 5 | 3 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | ||
Beceriler | ||||||||||||||||||
Bilişsel-Uygulamalı | ||||||||||||||||||
Sağlık alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlar ve değerlendirir, sorunları tanımlar, analiz eder ve çözüm için planlanan çalışmalarda yer alır/sorumluluk alır. | 3 | 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Sağlık alanı ile ilgili temel bilgisayar programlarını ve ilgili teknolojileri kullanır. | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Yetkinlikler | ||||||||||||||||||
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | ||||||||||||||||||
Sağlık alanı ile ilgili sahip olduğu temel bilgi birikimini kullanarak verilen bir görevi bağımsız olarak yürütür. | 3 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Sağlık alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip üyesi olarak çalışır. | 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri yönetir. | 3 | 5 | 3 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Öğrenme Yetkinliği | ||||||||||||||||||
Sağlık alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | 3 | 1 | 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirir. | 5 | 4 | 3 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Yaşam boyu öğrenme bilincine sahiptir. | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
İletişim ve Sosyal Yetkinlik | ||||||||||||||||||
Sağlık alanı ile ilgili konularda sahip olduğu temel bilgi ve becerileri kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarır. | 3 | 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Sağlık alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşır. | 3 | 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinliklere katkı verir. | 3 | 3 | 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar. | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | ||
Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | ||
Sağlık alanında toplumun ve dünyanın gündemindeki olayları izler ve gelişmelere duyarlıdır. | 3 | 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Alana Özgü Yetkinlik | ||||||||||||||||||
Sağlık alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. | 5 | 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve bu süreçlere katılır. | 5 | 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Birey ve halk sağlığı, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik, mevzuata ve mesleki etik kurallarına uygun davranır. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Dış görünüm, tavır, tutum ve davranışları ile topluma örnektir. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Diğer sağlık disiplinleri ile çalışabilme deneyimine sahiptir. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Mesleki ve etik değerleri gözeterek çözüm önerileri geliştirir. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
* 1 En düşük, 2 Düşük, 3 Orta, 4 Yüksek, 5 Çok yüksek